Krzywa przegroda nosa, zaburzająca w mniej lub bardziej widocznym stopniu jego symetrię i drożność,  może być stanem, który posiadamy od urodzenia lub cechą nabytą w późniejszych latach wskutek urazów.

Jeżeli jedna z jam nosa na stałe nie przepuszcza takich ilości powietrza jak druga, odpowiedzialna za to może być właśnie krzywa przegroda. Bywa również i tak, że skośnie ustawiona przegroda zaburza drożność obu przewodów nosowych jednocześnie.

Co najważniejsze, może ona spowodować poważniejsze niż niedrożność dolegliwości, których osoba bez doświadczenia laryngologicznego nie jest w stanie powiązać właśnie z tym schorzeniem. Nadciśnienie, arytmia serca, zawał czy też udar to najgorsze skutki posiadania krzywej przegrody.

Kto i w jaki sposób powinien zatem zostać poddany leczeniu?

 

Kiedy krzywa przegroda może przeszkadzać

Każdy z nas może pobieżnie sprawdzić prawidłowość kształtu swojej przegrody poprzez dmuchnięcie nosem na rękę lub na powierzchnię lusterka. Wówczas wyczujemy lub zobaczymy, czy powietrze jest wydychane równomiernie z każdej z jam nosowych. Jest to jedynie wstępna diagnoza, oparta często o przejściowe trudności z drożnością nosa, a samo schorzenie musi potwierdzić lekarz. Skąd się bierze krzywa przegroda?

Przegroda nosowa dzieli jamę nosa na dwie części, rozciągając się wzdłuż całej długości nosa aż do nosogardzieli, gdzie oba przewody nosowe łączą się.

Przegroda zbudowana jest u małych dzieci z tkanki chrzęstnej. Gdy rośniemy, tkanka ta ulega kostnieniu, tworząc tkankę kostną, wskutek czego u osób dorosłych tkanka chrzęstna jest obecna jedynie u czubka nosa. Skrzywieniu, tj. zaburzeniu symetrii podziału jamy nosowej, może ulec zarówno część kostna, jak i chrzęstna.

Krzywa przegroda nosa nie jest wcale u ludzi rzadkością. Tego typu defekt może istnieć u nas od narodzin (np. wskutek złego ułożenia płodu czy też urazów doznanych przy porodzie), jak i pojawić się z przyczyn powstałych po narodzinach (np. wypadek, uraz podczas treningu, bójka). Ponieważ zarówno stopień odchylenia od normy, jak i reakcja naszego organizmu na to odchylenie mogą być zróżnicowane, wiele osób z krzywą przegrodą przeżywa całe swoje życie, nie zdając sobie z tego sprawy. Czasami skrzywienie nie zaburza drożności w stopniu wyczuwalnym czy uciążliwym.

WAŻNE

Zaburzenie symetrii nosa wskutek skrzywienia jego przegrody nie musi być widoczne gołym okiem. U jednych osób już niewielkie skrzywienie może powodować problemy zdrowotne, a u innych nawet większa asymetria nie będzie dawać żadnych widocznych objawów.

Kiedy zatem warto odwiedzić otolaryngologa?

Każdy z nas podatny jest na infekcje wirusowe lub bakteryjne. Mechanizmy osłonowe znajdujące się w jamach nosa (np. w błonie śluzowej),  pracują cały czas nad zatrzymaniem wdychanych mikrobów. Krzywa przegroda nosa może zaburzać naszą obronę przed tymi infekcjami. Większość organizmów zdrowych ludzi pracuje bowiem w tzw. cyklu nosowym. W skrócie oznacza to, że przez kilka godzin jedna jama nosowa ma czas na regenerację (odtworzenie mechanizmów osłonowych), a druga nadal pracuje. Stąd naprzemiennie zmienia się drożność obu przewodów nosowych.

Jeżeli krzywa przegroda istotnie wpłynie na drożność choć jednej z jam w sposób stały, wówczas nie następuje prawidłowa regeneracja. Dlatego też właściciel takiego nosa staje się bardziej podatny na infekcje. Poza tym krzywa przegroda nosa może powodować, że po przebyciu takiej infekcji jedna z jam nosa czy zatok obocznych nosa po tej stronie gorzej się oczyszcza, co doprowadza z kolei do nawrotów przebytych niedawno dolegliwości. Tym samym, osoba dotknięta schorzeniem może być cały czas niedoleczona.

Ze stałej niedrożności jednej lub dwóch jam nosa wynikają natomiast często:

  • trudności z oddychaniem;
  • chrapanie;
  • szybkie męczenie się i trudności z uprawianiem sportu;
  • bóle głowy;
  • problemy z węchem;
  • zaburzenia słuchu (np. poprzez częściowe zatykanie jednego ucha a właściwie trąbki słuchowej);
  • krwotoki z nosa;
  • nawracające zapalenia gardła czy też
  • nawracające zapalenia uszu.

Zwróć szczególną uwagę na chrapanie

Jednym z objawów krzywej przegrody nosa może być zachowanie niekojarzone w ogóle z chorobami. Jest nim chrapanie.

WAŻNE

Obserwujmy zachowanie nasze i naszych bliskich pod kątem chrapania. O ile sami możemy „złapać się” na chrapaniu, trudniej jest u siebie samego zauważyć ewentualne nieprawidłowości w oddychaniu podczas snu (bezdech senny). Bezdech stanowi z kolei najgroźniejszy objaw krzywej przegrody.

Niedrożny nos zaburza prawidłowe oddychanie podczas snu, kiedy to szczególnie utrudniony jest przepływ powietrza przez jedną lub drugą jamę nosową. Może to prowadzić do bezdechu sennego, który powinien być przedmiotem odrębnego omówienia. Niemniej jednak, bezdech senny może prowadzić do nadciśnienia tętniczego, które z kolei jest przyczyną zawałów serca, arytmii czy też wylewu.

WAŻNE

Jeżeli nawet objawy związane z nawracającymi infekcjami nie przekonają nas do wizyty lekarskiej, z całą pewnością powinniśmy odwiedzić otolaryngologa w przypadku, gdy dowiemy się o tym, że notorycznie chrapiemy i mamy problemy z oddychaniem podczas snu. Jedną z wielu przyczyn chrapania może być bowiem właśnie krzywa przegroda nosa.

Jak wyleczyć powikłania związane z krzywą przegrodą

Korekta krzywej przegrody nosowej wiąże się z przeprowadzeniem zabiegu operacyjnego. Nie zawsze jednak stwierdzenie tego typu schorzenia automatycznie powoduje skierowanie pacjenta na stół operacyjny.

WAŻNE

Otolaryngolog nie tylko bada przy pomocy specjalistycznego sprzętu kształt przegrody nosowej, ale również przeprowadza szczegółowy wywiad dotyczący obecnych i przebytych dolegliwości pacjenta. Tym samym, lekarz może wykluczyć zabieg operacyjny, zalecając inne metody radzenia sobie z dolegliwościami.

Nasze przypuszczenia odnośnie skrzywienia przegrody ostatecznie potwierdzi lekarz podczas specjalistycznego badania dokonanego przy pomocy rynoskopu. Czasem będą potrzebne badania dodatkowe, takie jak prześwietlenia czy tomografia komputerowa. Lekarz, stwierdzając skrzywienie, zapyta nas o ewentualne urazy nosa oraz o historię przebytych chorób. Niewykluczone, że pomimo krzywej przegrody, nie wpływa ona znacząco na nasze przewlekłe dolegliwości, które będzie można wyleczyć innymi metodami. Pod uwagę lekarz też może brać wiek pacjenta, decydując tym samym – o ile to możliwe – o odwleczeniu czy rezygnacji z operacji.

Nie należy się również obawiać samej operacji. Przebiega ona bowiem pod znieczuleniem. W trakcie zabiegu chirurg dokona nacięcia, aby odpowiednio oddzielić błony śluzowe nosa od chrząstki lub kości. Pacjent po operacji czuje najczęściej osłabienie, dyskomfort z powodu założonej 1 czy dwudniowej tamponady po zabiegu. Warto jednak zabieg zaplanować tak, aby na wszelki wypadek dysponować kilkoma wolnymi od zajęć dniami. Do rzadkich skutków ubocznych operacji mogą bowiem, obok krwotoków z nosa, należeć: niewielka gorączka, ból głowy, czy też wymioty. Ewentualną infekcję po zabiegu na ogół można również dość łatwo opanować.

Wizyta u otolaryngologa wskazana jest przy każdej infekcji zatok, nosa i gardła, zwłaszcza gdy dolegliwości mają charakter przewlekły. Niemniej jednak, taka wizyta nigdy nie może być odkładana w przypadku poważnych problemów z chrapaniem.